ΚΥΡΙΑΚΗ Η' ΛΟΥΚΑ

Βασιλείου Μουστάκη

Διδάκτορος Θεολογίας

Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΑΡΑΒΟΛΗ, αγαπητοί μου αδελφοί, είναι από εκείνα τα κομμάτια του Ευαγγελίου, που μιλούν απ' ευθείας στην ψυχή, ακόμη και στην πιο αρχάρια, τη λιγότερο καταρτισμένη στη θεία διδασκαλία. Γιατί το θέμα της είναι από τα πρώτιστα και πιο απλά. Δεν μπορεί να ύπαρξη κανείς που να μη καταλαβαίνει μονομιάς το νόημα της, όταν την ακούσει.

Σε άλλη περίπτωση, ο Ιησούς είπε ότι η αγάπη προς το Θεό και προς τον πλησίον είναι το παν της θρησκείας. Απ' αυτές τις δύο εντολές κρέμονται ο νόμος και οι προφήτες. Αυτές είναι η καρδιά του Ευαγγελίου.

Διαφωτίζει, λοιπόν, σήμερα τη δεύτερη, ιστορώντας τη παραβολή του καλού Σαμαρείτη και δείχνοντας μας έτσι, ότι όλα είναι περιττά, ότι αληθινό του Θεού δεν είναι απλώς όποιος ασχολείται με θρησκευτικά πράγματα, όπως ο ιερεύς κι' ο λευίτης, αλλά όποιος προσέχει κι' ανταποκρίνεται στην ουσία της θρησκείας, στην εντολή της αγάπης προς τον πλησίον, όπως ο Σαμαρείτης.

Οι άλλοι δύο δεν συγκινήθηκαν από τον πληγωμένο, αλλά προσπέρασαν αδιάφοροι άσπλαχνοι. Ήταν λειτουργοί του Θεού, ήξεραν στα δάκτυλα το νόμο και τους προφήτες. Οι ημέρες τους ήταν δοσμένες στην υπηρεσία του Ναού. Κι' όμως, αυτοί οι πάμπλουτοι φαινομενικά από ευσέβεια και γνώση θρησκευτική αποδέχτηκαν ολότελα ξένοι προς την αλήθεια του Θεού και προς το θέλημα του το άγιο, μη κληρώνοντας το χρέος της αγάπης προς τον πλησίον.

Απεναντίας, ο Σαμαρείτης όχι μόνο δεν ήταν όπως εκείνοι οι δύο ιερέας ή λευίτης, αλλά ούτε και απλό μέλος της Συναγωγής. Δεν ένοικε καν στον διαλεκτό λαό, τον Ισμαήλ. Κι' ωστόσο, ο φαινομενικά τόσο απομακρυσμένος από την αλήθεια και το άγιο θέλημα του Θεού, αυτός ο απόκληρος, ο τελευταίος από το οποίο θα έπρεπε να περιμένει κανείς κάτι καλό και θεάρεστο, εμφανίζεται απροσδόκητα πρώτος, αποδείχνει με τη συμπεριφορά του απέναντι στον πληγωμένο, ότι βρίσκονταν πολύ, πιο κοντά στον Θεό απ' ότι ο Ιερέας κι' ο λευίτης. Γιατί μονάχα αυτός, ο αλλοεθνής, ο έξω της Συναγωγής, σαν είδε τον αξιολύπητο εκείνο άνθρωπο, δεν προσπέρασε αδιάφορος. Αλλά έκανε ότι ακριβώς λέει η μεγάλη εντολή, Ένοιωσε ευσπλαχνία. Πήγε κοντά στον άνθρωπο. Του επούλωσε τα τραύματα, αφού πάνω τους λάδι και κρασί. Δεν περιορίστηκε σ' αυτό. Αλλά τον ανέβασε πάνω στο δικό του ζώο και και τον πήγε σ' πανδοχείο, όπου τον περιποιήθηκε όλη την ημέρα και τη νύχτα. Κι επειδή ήταν υποχρεωμένος να συνεχίσει το ταξίδι του το πρωί, γιατί η δουλειά του το βίαζε, έβγαζε από το Πουγκί που δυο δηνάρια και τα έδωσε στον πανδοχέα, λέγοντας του:

-Περιποιήσου τον κι' ότι ξοδέψεις παρά πάνω, εγώ σαν ξαναγυρίσω θα σου το πληρώσω.

Αυτός, λοιπόν, αγαπητοί, αδελφοί, ο απ' έξω, ο άσχετος με τον Ναό άνθρωπος, φανερώθηκε καλός μύστης του Θεού, υπερασπιστής των ευσεβών και των επιφανειακά φωτισμένων. Τι τους ωφέλησαν εκείνους οι πολύωρες παραμονές στον Ναό, τα θυμιάματα, οι ψαλμοί, οι θυσίες, η ανάγνωσης του Μωυσέως και των προφητών; Τίποτε.

Όλα εκείνα ήταν, βέβαια, ζηλευτός πλούτος κι' αποχτήματα σπουδαία. Αλλά εφόσον απουσίαζε απ' ανάμεσά τους η αγάπη προς τον πλησίον, αποτελούσαν μάταιο στολισμό, περιττή προίκα. Όπως είναι δυνατόν να φανταστείς ένα σπίτι χτισμένο στον αέρα, χωρίς να εγγίζει στη γη και να, άλλο τόσο είναι αδύνατο να υπάρξει ευσέβεια αληθινή χωρίς να στηρίζεται στην αγάπη προς τον πλησίον.

Η σημερινή παραβολή απευθύνεται γενικά σε όλους, απευθύνεται γενικά στους ευσεβείς. Και τονίζει σ' αυτούς ένα μεγάλο κίνδυνο που διατρέχουν. Ποιόν κίνδυνο; Μήπως παρασυρθούν και μοιάσουν προς τον Ιερέα και τον λευίτη, Μήπως δηλαδή, παρατώντας τον καρπό χάριν του φυλλώματος, την ουσία της θρησκείας, χάριν των τύπων, φτωχύνουν από την αγάπη προς τον πλησίον και χάσουν έτσι τον Θεό, νομίζοντας έτσι τον κατέχουν.

Δίνεται η παραβολή σ' εμάς τους πιστούς και μας επισημαίνει ένα μεγάλο κακό που μπορεί να πάθουμε. Φυλαχτείτε, μας λέει το Άγιο Πνεύμα, από το χειρότερο ναυάγιο, από την πιο αξιοθρήνητη αποτυχία, που είναι δυνατόν να συμβεί σε χριστιανούς. Κακό το να αποστατήσει την ευσέβεια και να πέσει στην απιστία και την ασωτία. Αλλά πιο κακό και πιο φοβερό είναι να θεωρεί τον εαυτό του χριστιανό και να έχει καταργήσει μέσα του την αγάπη.

Δεν υπάρχει, αγαπητοί, αδελφοί, φριχτότερο κατάντημα και απαίσια μορφή αμαρτίας από την ασπλαχνία που φορά την στολή της ευσεβείας. Από το να μοιάζει κανείς με τον ιερέα και τον λευίτη της σημερινής περικοπής, που είδαν τον αδελφό τους να υποφέρει στην άκρη του δρόμου και τον προσπέρασαν αδιάφοροι.

Πηγή: Στα Ίχνη του Αρχιποίμενος, Εκδόσεις: Παρρησία.