Η ΚΡΥΦΗ ΕΦΗΒΕΙΑ

Του Πρωτοπρεσβυτέρου
Θεμιστοκλή Μουρτζανού 

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γονείςκατά τη διάρκεια της εφηβείας είναι και ο διάλογος με τα παιδιά τους. Η όποια επικοινωνία από την πλευρά των γονέων έχει συνήθως τα χαρακτηριστικά του εκνευρισμού και της διδακτικής διάθεσης, της λογικής των απαγορεύσεων και της αυστηρότητας, ενίοτε και της αδιαφορίας από ένα σημείο και μετά, καθότι οι γονείς αισθάνονται ανασφαλείς να μιλήσουν στα παιδιά τους.

Οι έφηβοι, και λόγω των σωματικών αλλαγών και λόγω της ψυχοσύνθεσης της ηλικίας, δεν μπορούν να ελέγξουν τον εαυτό τους ούτε να συζητήσουν με ψυχραιμία. Ο λογισμός τους κάνει εύκολα άλματα, με αποτέλεσμα ή λογική τους να είναι κυριολεκτικά εκνευριστική, λόγω του ότι δείχνουν ανυποχώρητοι και πεισματάρηδες σε ότι επιδιώκουν ή σε ότι πρεσβεύουν. "Ας μην ξεχνούμε ότι οι γονείς αισθάνονται πώς κρίνονται από τους εφήβους. Μπορεί η παιδική ηλικία να δημιουργεί την ψευδαίσθηση στους γονείς ότι είναι καλοί και πετυχημένοι, όχι μόνο ως προς τα παιδιά τους άλλα και μεταξύ τους, όταν όμως τα παιδιά μπούνε στην εφηβεία, τότε οι ψευδαισθήσεις μπαίνουν στο περιθώριο. Στα μάτια των έφηβων καθρεφτίζονται όλες οι αδυναμίες των γονέων, όλα τα λάθη και τα προβλήματα της οικογένειας.

Στην εποχή μας τα περισσότερα παιδιά ζουν «κρυφή εφηβεία». Έχουν εκλείψει τα φαινόμενα άκρατης επαναστατικότητας τού παρελθόντος, ενώ συνήθως οι έφηβοι δεν πολύ μιλάνε για ότι τους απασχολεί. Το φορτωμένο πρόγραμμά τους, η αίσθηση ότι οι γονείς και η κοινωνία έχουν απαιτήσεις από αυτούς, οι φιλίες που τους εκτονώνουν, οι πρώτες σχέσεις, η τηλεόραση πού μονοπωλεί τον ελεύθερο χρόνο τους, δίνουν ένα άλλο ύφος στην εφηβεία. Δεν λειτουργεί τόσο έντονα αυτό που παλαιότερα ονομάζαμε «χάσμα των γενεών». Τα ψυχολογικά συμπτώματα της εφηβείας μετατίθενται χρονικά για με τα την είσοδο στο Πανεπιστήμιο. Εκεί που παλαιότερα ζούσαμε μετεφηβικές καταστάσεις, τώρα στην ουσία οι νέοι διέρχονται την εφηβεία τους.

Παρατήρηση αυτή έχει άξια για το διάλογο στο σπίτι κατά τη διάρκεια των χρόνων του Γυμνασίου και τού Λυκείου. Ο γονέας καλείται να ξεκλειδώσει την καρδιά του παιδιού του. Να το ενθαρρύνει να μιλήσει και να βγάλει τα συναισθήματά του, πόσο απέναντι στον ίδιο όσο απέναντι στον κόσμο και τη ζωή. Να φοβηθεί τον εκνευρισμό και το πείσμα του. Να μη φοβηθεί να ακούσει αλλόκοτες απόψεις. Να προετοιμαστεί ώστε να έχει επιχειρήματα.

Επειδή οι έφηβοι σήμερα πολύ περισσότερα ερεθίσματα ότι οι γονείς τους, όχι μόνο της απίστευτης έκτασης των πληροφοριών που λαμβάνουν μέσα ΜΜΕ και τον κόσμο των υπολογιστών, άλλα και από τις συναναστροφές τους, οι προβλημάτισαν τους συνήθως είναι τελείως διαφορετικοί από αυτά που οι γονείς θα να περιμένουν να ακούσουν.

Ο γονέας χρειάζεται να προκαλεί τον έφηβο. Να τον διδάσκει με καλοσύνη και χιούμορ. Να έχει επιχειρήματα. Να ανοίγει μεγάλα θέματα εγκαίρως. Να ορίζει τα πλαίσια στα όποια ό έφηβος μπορεί να κινείται, λαμβάνοντας υπ' όψιν και τις ανάγκες του εφήβου, και να τηρεί τους κανόνες που ο ίδιος ορίζει, ώστε να μην υπάρχει σύγχυση. Και πάνω απ' όλα μέσα από το διάλογο ο γονέας να δηλώνει την αγάπη του στο παιδί. Ακόμη κι αν η αγάπη αυτή γίνεται σκληρή. Να προσεύχεται στο Θεό ώστε να έχει υπομονή και να μην εκνευρίζεται εύκολα. Να αφήνει να περάσουν άστοχα επιχειρήματα ή λεκτικές δοκιμασίες που ο έφηβος προβάλλει και να ξαναπιάνε το νήμα από την αρχή.

Ο γονέας καλείται να δυναμώσει την αυτοκριτική του για την πορεία της οικογένειας. Εσωτερικοί διχασμοί, αφοσίωση στην καριέρα, η κρίση στην αγάπη μεταξύ τού ζευγαριού, οι άξιες που οι γονείς προσέφεραν στα παιδιά, όχι μόνο σε ηθικό άλλα και σε κοινωνικό και πνευματικό επίπεδο, η αγωγή προς ελευθέρια της ύπαρξης, δοκιμάζονται.

Η αυτοκριτική και η παραδοχή των λαθών ενδυναμώνει το γονέα μπροστά στον έφηβο. Δείχνει ο γονέας δεν είναι δέσμιος του εγωισμού που οδηγεί στα «αλάθητα», αλλά άνθρωπος. Οι εμπειρίες του γονέα από τη δική του εφηβεία θα δείξουν στο παιδί του τη διαφορετικότητα όχι μόνο της εποχής άλλα και της ζωής του καθενός. Το να μη θέλει ο γονέας το παιδί του αντίγραφο του δούλο του αποτελεί ένδειξη ώριμης αγάπης και βεβαιότητας ότι η ζωή μας βρίσκεται στα χέρια του Θεού και τίποτα και κανείς δεν είναι κτήμα μας.

Ο διάλογος δεν είναι εύκολο να έχει αποτέλεσμα εάν ξεκινήσει από την εφηβεία. Η αγωγή των παιδιών έχει διάρκεια. Ο διάλογος έχει διάρκεια. Και ο διάλογος χρειάζεται χρόνο. Κοινές δραστηριότητες. Χρειάζεται να υπάρχει πρωτίστως μεταξύ των γονέων.

Ακόμη, πάντως, κι αν δεν είμαστε ως γονείς αυτό που πρέπει, ακόμη κι αν δεν έχουμε την ενημέρωση για όλα όσα απασχολούν τους έφηβους μας, η αληθινή αγάπη που γεννά φιλία μεταξύ γονέα και εφήβου θα θεραπεύσει τις δικές μας μικρές ή μεγάλες ανασφάλειες. Και η πίστη θα χτίσει πάνω στην επιθυμία για κοινωνία.

Πηγή: Περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία, Τεύχος: Οκτώβριος 2007.

Υλοποιήθηκε από τη Webnode
Δημιουργήστε δωρεάν ιστοσελίδα! Αυτή η ιστοσελίδα δημιουργήθηκε με τη Webnode. Δημιουργήστε τη δική σας δωρεάν σήμερα! Ξεκινήστε